Η θεωρία του John Dewey του “learning by doing”, που εισήγαγε τη δεκαετία του 1930, θεωρείται η απαρχή της βιωματικής ή εμπειρικής μάθησης. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη θεωρία αυτή, η αλληλεπίδραση της εμπειρίας και της ενέργειας του ατόμου είναι αυτή που έχει αποτέλεσμα στη μάθηση και όχι η απλή δραστηριότητα.
H σύνδεση της διδασκαλίας με την πραγματικότητα κάνει τη μάθηση ελκυστική και ενδιαφέρουσα. Η πρόκληση βιωμάτων συμβάλλει στη μονιμότερη μάθηση και συντελεί στην αύξηση της ενεργοποίησης των μαθητών και της εμπλοκής τους στη διδακτική διαδικασία (Κασσωτάκης, Φλουρής, 2006).
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού πρέπει να είναι αυτός του συντονιστή, του καθοδηγητή και του βοηθού. Ο εκπαιδευτικός σε μια δράση βιωματική οφείλει να μην έχει πρωταγωνιστικό ρόλο αλλά να παραδίδει το ρόλο αυτό στα παιδιά και να είναι ο εμψυχωτής της διαδικασίας, ο «μαέστρος».
Κάποια από τα οφέλη της βιωματικής μάθησης είναι τα εξής:
- Αφομοίωση γνώσεων. Αν και είναι δεδομένο και αυτονόητο, θα αναφέρουμε ως όφελος τον εμπλουτισμό των γνώσεων και την ευκολότερη, αβίαστη θα λέγαμε αφομοίωση των πληροφοριών.
- Βελτίωση σχέσης δασκάλου-μαθητή. Μέσα από τις βιωματικές δραστηριότητες, ο δάσκαλος δίνει χώρο στα παιδιά να δημιουργήσουν και να αυτενεργήσουν, με αποτέλεσμα να κερδίζει την εμπιστοσύνη τους.
- Κοινωνικοποίηση. Τα παιδιά μαθαίνουν να συνεργάζονται, να μοιράζονται, να γνωρίζουν καλύτερα τους συμμαθητές τους μέσα από δραστηριότητες που θα αναφέρουμε παρακάτω, όπως παιχνίδια ρόλων και έρευνα ανά ομάδες.
- Αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Τα παιδιά δεν γνωρίζουν μόνο τους συμμαθητές τους καλύτερα αλλά και τους ίδιους τους εαυτούς τους. Η ενεργός συμμετοχή σε δράσεις τούς βοηθάει να καταλάβουν ότι μπορούν να καταφέρουν πολλά που δεν πίστευαν ότι μπορούν αλλά και να γίνουν αποδεκτοί από την ομάδα.
- Ενσυναίσθηση. Κατά τη διάρκεια των βιωματικών δράσεων τα παιδιά συχνά «μπαίνουν στα παπούτσια των άλλων», προσπαθούν δηλαδή να δείξουν κατανόηση ως προς τη συμπεριφορά και τα συναισθήματα των άλλων.
- Φαντασία. Αναμφίβολα όσο περισσότερα ερεθίσματα λαμβάνουν τα παιδιά από το περιβάλλον τόσο καλλιεργείται η φαντασία τους, απαραίτητη για τη δημιουργικότητα, την επίλυση προβλημάτων, την ευτυχία των μελλοντικών ενηλίκων και πολλά ακόμα.
Ας δούμε τώρα με ποιους τρόπους μπορούμε να εντάξουμε τη βιωματική μάθηση στην τάξη:
- Παιχνίδι ρόλων – Θεατρικό
- Τραγούδι – μουσική
- Εκδρομές στη φύση, σε μουσεία, σε θεατρικές παραστάσεις, σε συναυλίες, σε βιβλιοθήκες κλπ.
- Έρευνα – Συνεντεύξεις – Συλλογή πληροφοριών
- Συγγραφή ιστορίας, παραμυθιού, δημιουργική γραφή
- Εικαστικές Τέχνες – Ζωγραφική (δημιουργία με όλες τις μορφές, πηλός, χέρια, πινέλα κλπ.)
- Χρήση τεχνολογίας
- Πειράματα
Έλενα Ιωαννίδου
Φιλόλογος
Διαβάστε επίσης:
Ανάγνωση από κοινού στην τάξη: οφέλη και προτάσεις εφαρμογής