Τα παιδιά, πριν ακόμα μιλήσουν, έχουν πιάσει μαρκαδόρο να ζωγραφίσουν, έχουν αγγίξει πλαστελίνη, σίγουρα έχουν ακούσει πολλή μουσική και ίσως έχουν παρακολουθήσει κάποια παραστασούλα είτε επαγγελματική είτε από τους ίδιους τους γονείς τους αναπαριστώντας κάτι με ανθρωπάκια, παίζοντας κάποιο παιχνίδι ρόλων ή κουκλοθέατρο.
Οι εικαστικές τέχνες σε όλες τις μορφές τους συμβάλλουν στην ανάπτυξη των παιδιών στο νοητικό, ηθικό και συναισθηματικό τομέα. Ο Gardner, μάλιστα, λαμβάνοντας υπόψη ένα πλήθος ερευνών υποστήριξε ότι και τα παιδιά μικρότερης ηλικίας μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τα έργα τέχνης αποδεικνύοντας ότι η αισθητική εμπειρία μπορεί να συμβάλλει στην πολύπλευρη ανάπτυξη της νοημοσύνης, καθώς προσφέρει πλήθος συμβόλων για επεξεργασία (Gardner, 1990).
Κάποια από τα οφέλη των τεχνών στην ανάπτυξη των παιδιών είναι:
- Διευρύνουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα των παιδιών. Δίνεται έμφαση στη δημιουργία, την εφευρετικότητα, το συνδυασμό εμπειριών, γνώσεων και δεξιοτήτων.
- Οι τέχνες αποτελούν μέσο έκφρασης σκέψεων και συναισθημάτων.
- Καλλιεργούν την κριτική σκέψη και την αντίληψη.
- Καλλιεργούν την αισθητική τους.
- Οι Τέχνες ενισχύουν την ανταλλαγή απόψεων, ιδεών. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν διαφορετικές οπτικές, αντιλαμβάνονται ότι η πραγματικότητα είναι πολυδιάστατη. Με αυτόν τον τρόπο μαθαίνουν να αποδέχονται το διαφορετικό και γίνονται πιο δεκτικοί σε νέες εμπειρίες. Παράλληλα αναπτύσσουν ενσυναίσθηση και συναισθηματική νοημοσύνη.
- Εξασκούν τη λεπτή κινητικότητα, το συντονισμό κινήσεων και αναπτύσσουν την αίσθηση του χώρου (Χωρική αντίληψη).
- Έρχονται σε επαφή με τον πολιτισμό, γνωρίζουν ρεύματα, καλλιτέχνες, τεχνοτροπίες και διευρύνουν τους ορίζοντές τους.
- Βελτιώνουν την ικανότητα συγκέντρωσης.
- Αποκτούν αυτοεκτίμηση,αυτοπεποίθηση και αυτοκυριαρχία. Πειραματίζονται με υλικά και χρώματα. Αποφασίζουν και βάζουν τη σκέψη τους σε σειρά, όταν πρέπει τελικά να αποφασίσουν τι θα δημιουργήσουν. Κάνοντας τις δικές τους επιλογές και παίρνοντας αποφάσεις νιώθουν και γίνονται αυτόνομοι και κύριοι του εαυτού τους.
- Αποκτούν οπτικό εγγραμματισμό. Οι Kress & Van Leeuwen (2001) ορίζουν τον οπτικό γραμματισμό ως την ικανότητα όχι μόνο ανάγνωσης, ερμηνείας και κατανάλωσης (χρήσης) οπτικών μορφών που αφορούν την οπτική επικοινωνία, αλλά και κριτικής αποτίμησης και δημιουργίας οπτικών εννοιών και παραγωγής οπτικών μηνυμάτων.
- Κάνουν τη μάθηση ευχάριστη και βιωματική.
Στη φιλοσοφία του συστήματος Regio Emilia το “atelier”, το εργαστήριο, είναι ο βασικός χώρος των παιδιών. Εκεί τα παιδιά εργάζονται ταυτόχρονα με το μυαλό και με τα χέρια. Φαντασιώνονται, δημιουργούν, έρχονται σε επαφή με υλικά.
Μερικές ενδιαφέρουσες δραστηριότητες είναι οι εξής:
- Επίσκεψη σε μουσεία, πινακοθήκες, εκθέσεις.
- Συμμετοχή σε εργαστήρια.
- Διοργάνωση εκθέσεων με τα έργα των μαθητών. Ακόμα και στο σπίτι μπορείτε ανά περιόδους να οργανώνετε έκθεση με τα έργα των παιδιών σας ή να έχετε ένα χώρο όπου θα κρεμάτε τις ζωγραφιές ή το οποιοδήποτε δημιούργημα. Τα παιδιά έτσι νιώθουν περήφανα και φυσικά καλλιεργούν την αυτοπεποίθησή τους.
- Παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων, συναυλιών, θεάτρου σκιών, κουκλοθεάτρου.
Το βασικότερο όμως είναι να αφήνουμε τα παιδιά να παρατηρούν! Αφήστε τα μικρότερα παιδάκια κυρίως να παρατηρήσουν τη βροχή, τα σύννεφα, τη φύση, να ανακαλύψουν, να εξερευνήσουν και να προβληματιστούν. Μέσα από την παρατήρηση έρχεται η έμπνευση και το κίνητρο.
Ιωαννίδου Έλενα
Φιλόλογος
