Γράφει η Liakopoulou Anta: Classical Philologist / Professor of Greek Language & Literature – Special Education Teacher (MSc in Special Education Needs) – Specialized in learning difficulties and behavioral problems.
Οι περισσότεροι γονείς θεωρούν τις δουλειές του σπιτιού καθαρά υπόθεση των ενηλίκων, γι’ αυτό και δεν αφήνουν τα μικρά παιδιά να βοηθάνε σ’ αυτές.
Συμβαίνει έτσι πολύ συχνά η νοοτροπία των γονέων να υποτιμά τις δυνατότητες των παιδιών!
Μία πρόσφατη έρευνα της αμερικανικής στατιστικής εταιρείας Braun Research απέδειξε ακριβώς το αντίθετο, ότι δηλαδή η εξοικείωση των παιδιών από πολύ μικρή ηλικία με τις δουλειές του σπιτιού είναι μία διαδικασία με πολύ θετικά αποτελέσματα στη μετέπειτα ζωή τους.
Ποια είναι τα οφέλη από τη συμμετοχή των παιδιών στις δουλειές του σπιτιού;
Καταρχάς, όταν ένα παιδί αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας μια «δουλειά» γίνεται υπεύθυνο και ανεξάρτητο, καθώς μαθαίνει πώς να καλύπτει τις καθημερινές του ανάγκες χωρίς να ζητά τη βοήθεια τρίτων.
Επιπλέον, μαθαίνει να συνεργάζεται με το περιβάλλον του, να μοιράζεται τα οικογενειακά βάρη, να πειθαρχεί σε σταθερούς κανόνες και να προσφέρει.
Συναισθηματικά αισθάνεται πολύτιμο και ισότιμο μέλος της οικογένειας που ανήκει και αποκτά μια θετικότερη εικόνα για τον ευατό του. Έτσι, αναπτύσσεται η αυτοεκτίμηση του, αφού νιώθει ικανό να καλύψει τις ανάγκες του στηριζόμενο στις δικές του δυνάμεις.
Πώς να παρακινήσετε τα παιδιά να συμμετέχουν στις δουλειές του σπιτιού;
Μην τα πιέζετε!
Είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσετε χαλαρά και βαθμιαία να εμπλέξετε τα παιδιά στις δουλειές του σπιτιού. Μια – δυο δουλειές την εβδομάδα είναι υπεραρκετές για αρχή!
Δώστε τους επιλογές!
Είναι σύνηθες τα παιδιά να βαριούνται να κάνουν δουλειές στο σπίτι. Αλλά, όταν τους δίνουμε επιλογές, είναι πάντα πιο δεκτικά να ακολουθήσουν τα καθήκοντά τους, αφού πλέον μιλάμε για δουλειές που έχουν επιλέξει τα ίδια!
Συνεπώς, συμφωνούμε όλα τα μέλη της οικογένειας σε ένα κοινό πρόγραμμα. Για παράδειγμα, κάθε Σάββατο πρωί τα μικρά μας γνωρίζουν ότι είναι η μέρα που η μαμά θα βάλει πλυντήριο, ο μπαμπάς θα σκουπίσει και τα παιδιά θα τακτοποιήσουν τα δωμάτιά τους.
Το σταθερό πρόγραμμα και η ρουτίνα είναι δύο συνήθειες που όλα τα παιδιά αγαπούν!
Να είστε σαφείς!
Η φράση « Τακτοποίησε το δωμάτιό σου!» ακούγεται περίπλοκη σ’ ένα παιδί , αφού τα μικρά παιδιά δε γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κάνουν και από πού ν’ αρχίσουν.
Αντ’ αυτού μιλήστε τους πιο συγκεκριμένα λέγοντας τους για παράδειγμα: «Τοποθέτησε πρώτα τα παιχνίδια σου μέσα στο μεγάλο κόκκινο κουτί, έπειτα βάλε τις μπογιές σου στη μολυβοθήκη τους και τέλος πήγαινε τα άπλυτα σου στο καλάθι».
Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζετε τα παιδιά με υπομονή στις δουλειές του σπιτιού και να ξεκινήσετε να τα εκπαιδεύετε δείχνοντας τους βήμα – βήμα τα καθήκοντα τους. Επαναλάβετε τη διαδικασία όσες φορές χρειαστεί ώσπου να είναι σε θέση να την ολοκληρώσουν μόνα τους.
Κάντε τις δουλειές του σπιτιού… παιχνίδι!
Εάν ακόμη δυσκολεύεστε να πείσετε τα μικρά παιδιά να συμμετέχουν στις δουλειές του σπιτιού, υπάρχει και ένας άλλος τρόπος πιο διασκεδαστικός που σίγουρα θα τα δελεάσει να ξεκινήσουν! Κάντε τις δουλειές … παιχνίδι!
Μια πρώτη ιδέα είναι να κάνετε αγώνα για το ποιος θα ολοκληρώσει πρώτος την εργασία του! Χρησιμοποιήστε στο παιχνίδι κι ένα χρονόμετρο, καθώς η αντίστροφη μέτρηση πάντα λειτουργεί στα μικρά παιδιά!
Έναλλακτικά μπορείτε να ντυθείτε ή να φανταστείτε ότι είστε «σούπερ ήρωες της καθαριότητας» που έχουν σούπερ δυνάμεις! Πάρτε τα μαγικά σας αντικείμενα, το ξεσκονόπανο ή τη σφουγγαρίστρα και οι δουλειές θα τελειώσουν στο πι και φι!
Δημιουργήστε μια λίστα καθηκόντων!
Ένα οπτικό βοήθημα με τη μορφή προγράμματος που θα περιγράφει με σαφήνεια τις δουλειές που αναλογούν σε κάθε μέλος της οικογένειας θα βοηθήσει σημαντικά στο να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά τις υποχρεώσεις τους.
Μπορείτε να το κολλήσετε στο ψυγείο ή σε κάποιον τοίχο της κουζίνας για να είναι πάντα ευκρινές.
Τέλος, είναι σημαντικό να εναλλάσσουμε συχνά τις δουλειές που κάθε παιδί αναλαμβάνει, ώστε να μη βαριέται.
Ποιες δουλειές του σπιτιού είναι κατάλληλες για τα παιδιά με βάση την ηλικία τους;
Η κατάλληλη ηλικία σύμφωνα με τους ειδικούς για να ξεκινήσουν τα παιδιά να βοηθάνε στις δουλειές του σπιτιού είναι τα 2 με 3 έτη.
Παρακάτω θα δούμε ποιες δουλειές μπορούν να αναλάβουν τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους:
Τα μικρά παιδιά 2- 3 ετών μπορούν να:
- να τακτοποιούν τα παιχνίδια τους σε κουτιά,
- να βάζουν τα βιβλία τους στο ράφι,
- να τοποθετούν τα λερωμένα ρούχα τους στο καλάθι των απλύτων,
- να πετούν τα σκουπίδια στο καλάθι,
- να βοηθούν στο στρώσιμο του τραπεζιού.
Τα παιδιά 4 – 5 ετών μπορούν να ολοκληρώσουν όλες τις προηγούμενες δουλειές και να:
- στρώνουν το κρεβάτι τους,
- ποτίζουν τα λουλούδια,
- ταΐζουν το κατοικίδιό τους,
- τοποθετούν τα μαχαιροπίρουνα στο τραπέζι,
- καθαρίζουν το τραπέζι της κουζίνας,
- αδειάζουν το πλυντήριο ρούχων,
- σκουπίζουν κάτι που έχυσαν,
- μαζεύουν τα παιχνίδια τους,
- βάζουν τα ρούχα τους στη ντουλάπα,
- χρησιμοποιούν ηλεκτρικό σκουπάκι για να μαζέψουν τα ψίχουλα,
- ετοιμάσουν ένα απλό σνακ π.χ. τοστ.
Τα παιδιά 6 – 9 ετών μπορούν να εκτελέσουν όλες τις προηγούμενες δουλειές και να:
- ταξινομούν τα άπλυτα ρούχα σε κατηγορίες,
- ετοιμάζουν το πρόγευμα τους,
- τοποθετούν τα πιάτα στο πλυντήριο,
- μεταφέρουν σακούλες με ψώνια,
- σκουπίζουν το πάτωμα,
- απλώνουν τα ρούχα,
- βοηθούν στο μαγείρεμα ( λ.χ. βρίσκουν και πλένουν τα φρούτα και λαχανικά),
- διπλώνουν τα ρούχα,
Τα παιδιά 10 ετών και άνω μπορούν να φέρουν εις πέρας όλες τις προηγούμενες δουλειές και να:
- πλένουν τα ρούχα,
- σκουπίζουν και να σφουγγαρίζουν,
- καθαρίζουν τα τζάμια,
- καθαρίζουν το μπάνιο και τους πάγκους της κουζίνας,
- βάζουν σε λειτουργία τις ηλεκτρικές συσκευές (π.χ. το πλυντήριο πιάτων και το πλυντήριο των ρούχων).
- ετοιμάζουν εύκολα φαγητά,
- οργανώνουν τη λίστα του σούπερ – μάρκετ,
- πλένουν το αυτοκίνητο,
- προσέχουν τα μικρότερα αδέρφια τους.
Η συγγραφέας Ann Landers είχε πολύ ορθά επισημάνει:
« Δεν είναι τι κάνεις εσύ για τα παιδιά σου,
αλλά τι τα έχεις διδάξει να κάνουν τα ίδια για τον εαυτό τους,
αυτό που θα τα κάνει επιτυχημένους ανθρώπους!»
Λιακοπούλου Άντα: Ειδική Παιδαγωγός / Κλασική Φιλόλογος / Ειδικευμένη στις Μαθησιακές Δυσκολίες & στα Προβλήματα Συμπεριφοράς (ΜSc), Γοργοποτάμου 17, Αθήνα, τηλ. 697 3394380, https://www.facebook.com/EidikiPaidagogosAntaLiakopoulou/
