Ο Αντώνης Κρύσιλας είναι συγγραφέας πολλών μυθιστορημάτων, ενός θεατρικού έργου και δύο παιδικών βιβλίων. Το τελευταίο του δημιούργημα είναι η “Ούμμα το κορίτσι που ζωγράφιζε με τη φωτιά” από τις εκδόσεις Forin Σταματόπουλος.
Είναι χαρά μας που μας μιλάει μετά την περίοδο της καραντίνας, η οποία ήταν πολύ δημιουργική για εκείνον, όπως λέει, αφού τον βοήθησε η απουσία περισπασμών. Ολοκλήρωσε, μάλιστα, δύο καινούρια παιδικά κείμενα και έγραψε το 1/3 ενός νέου μυθιστορήματος. “Η ρουτίνα είναι καλός σύμμαχος για έναν συγγραφέα”, αναφέρει χαρακτηριστικά!
Πότε νιώσατε ότι μπορείτε να εκφραστείτε μέσα από τη συγγραφή;
Από πολύ νωρίς, αν και τότε (την πρώτη μου απόπειρα την έκανα όταν ήμουν δεκατριών) μου έλειπε η πειθαρχία. Φυσικά, πέρασα το στάδιο του απογοητευμένου (γενικώς) εφήβου που γράφει και κατέληξα στα 23 μου να καταπιαστώ για πρώτη φορά στα σοβαρά. Ξεκίνησα να γράφω ιστορίες το 1993 και μου πήρε τρία μόλις χρόνια για να δω την πρώτη από αυτές δημοσιευμένη.
Πείτε μας πώς «γεννήθηκε» η “Ούμμα”; Τι σας δίνει έμπνευση;
Η έμπνευση μπορεί να αντληθεί από οπουδήποτε. Όταν η κόρη μου ήταν οκτώ χρονών, ήρθε και μου έδειξε όλη καμάρι μία ζωγραφιά της, που απεικόνιζε ένα κοριτσάκι των σπηλαίων στην ηλικία της. Μόλις είδα την ζωγραφιά, ήξερα πως αυτό το κορίτσι ονομαζόταν Ούμμα, ενώ ταυτόχρονα γνώριζα και την ιστορία του.
Η “Ούμμα” δίνει πολλά ερεθίσματα περί ιστορίας, θρησκείας κ.λπ. Τι θα προτείνατε να συζητήσουν οι γονείς με τα παιδιά μετά την ανάγνωση του βιβλίου;
Τα θέματα της θρησκείας είναι πολύ λεπτά και διαφορετικοί άνθρωποι τα αντιλαμβάνονται με διαφορετικούς τρόπους. Δεν θα ήθελα να κάνω κάποια πρόταση ή υπόδειξη επ’ αυτού. Όπως είπατε, το βιβλίο δίνει τα ερεθίσματα. Είναι στο χέρι του κάθε γονιού να κινηθεί τόσο προς την ιστορική πλευρά όσο και προς τη θρησκευτική, ανάλογα με τις πεποιθήσεις του.
Τι θα συμβουλεύατε παιδιά και γονείς κατά την αγορά βιβλίων; Με ποια κριτήρια αγοράζετε εσείς βιβλία για εσάς και την οικογένειά σας;
Δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο μοτίβο πάνω στο οποίο κινούμαι όταν αγοράζω βιβλία. Σε άλλα με κερδίζει το εξώφυλλο. Σε άλλα το οπισθόφυλλο. Σε άλλα η πρώτη παράγραφος – που πάντα διαβάζω προτού καταλήξω στην τελική απόφαση. Άλλα τα αγοράζω ή τα δανείζομαι, γιατί φίλοι και γνωστοί μού τα εκθειάζουν. Άλλα τα δοκιμάζω επειδή είναι πολυδιαφημισμένα (αν και τα τελευταία σπανίως καταλήγουν στο κομοδίνο μου). Υπάρχουν πάντα και οι αγαπημένοι συγγραφείς. Η κόρη μου διαβάζει βιβλία που είναι της μόδας. Η συμβουλή που προκύπτει από αυτό είναι η εξής: Καλύτερα ένα «κακό» βιβλίο, παρά καθόλου βιβλίο. Ακόμη και ένα τέτοιο βάζει το παιδί στη διαδικασία της ανάγνωσης και αυτό είναι το ζητούμενο.
“Καλύτερα ένα «κακό» βιβλίο, παρά καθόλου βιβλίο“
Πιστεύετε ότι το βιβλίο έχει κυρίαρχο ρόλο στην ελληνική οικογένεια; Πώς θεωρείτε ότι μπορεί να αναπτυχθεί η φιλαναγνωσία μέσα στο σπίτι;
Κάθε άλλο. Το βιβλίο είναι συνήθως ο φτωχός συγγενής στην ελληνική οικογένεια. Ακούω συχνά γονείς να διαμαρτύρονται: “Το παιδί μου δεν διαβάζει”. Μετά από κάποιες ερωτήσεις, διαπιστώνω πως ούτε οι ίδιοι διαβάζουν. Τα παιδιά δεν θέλουν άλλες συμβουλές. Παράδειγμα θέλουν. Τα παιδιά μιμούνται αυτό που βλέπουν. Είναι στη φύση τους. Θυμάμαι την κόρη μου όταν ήταν ακόμη δύο χρονών, να κρατάει ανάποδα ένα από τα βιβλία μου και να παριστάνει ότι το διαβάζει. Αυτό έβλεπε και αυτό αναπαρήγαγε. Η φιλαναγνωσία λοιπόν δεν χρειάζεται συμβουλές αλλά παραδείγματα.
“Η φιλαναγνωσία δεν χρειάζεται συμβουλές αλλά παραδείγματα.“
Έχετε περάσει χρόνια της ζωής σας τόσο σε μία μεγάλη πόλη, όπως είναι η Αθήνα, όσο και εκτός αυτής. Θεωρείτε ότι ο τόπος που ζει ένας συγγραφέας συμβάλλει κατά κάποιο τρόπο στη δημιουργικότητά του;
Πιστεύω πως εκείνος που θέλει να γράψει πραγματικά, θα γράψει κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, ανεξάρτητα από το σκηνικό. Ο συγγραφέας, όταν είναι αντιμέτωπος με μία νέα ιστορία, το πρώτο που καλείται να κάνει είναι να απομονωθεί. Να «κλείσει την πόρτα» στον έξω κόσμο, ώστε να στρέψει μέσα του όλη του την προσοχή. Όταν αυτό συμβαίνει, το περιβάλλον, το σκηνικό, εξαφανίζεται. Οφείλει να εξαφανιστεί. Οπότε η δημιουργικότητα δεν είναι κάτι που επηρεάζεται από εξωτερικούς παράγοντες.
Όταν δημιουργείτε έχετε στο μυαλό σας την αίσθηση και την άποψη του κοινού ή εκφράζεστε και απολαμβάνετε τη δημιουργία χωρίς πλαίσια;
Όπως είπα και πιο πάνω, όταν η συγγραφή αρχίζει, όλα τα άλλα μένουν πίσω. Η «κλειστή πόρτα» του συγγραφέα τα αφήνει πίσω και αυτά. Η χαρά της πρώτης γραφής είναι αποκλειστικά και μόνο για λογαριασμό μου, όσο εγωιστικό και αν ακούγεται αυτό. Υπάρχει πάντα η δεύτερη γραφή του κειμένου. Εκεί η «πόρτα ανοίγει». Το κείμενο το βλέπουν κι άλλοι, λένε τη γνώμη τους, τις ενστάσεις τους, κάνουν σχόλια, παρατηρήσεις, ό,τι τους περνάει από το μυαλό. Εκεί είναι που εισβάλλουν οι ιδέες της αίσθησης και της άποψης του κοινού στο κείμενο. Είναι η στιγμή που το αποτέλεσμα γυαλίζεται, στολίζεται και βγαίνει από τους τέσσερις τοίχους και ταξιδεύει προς τους άλλους.
Πώς είναι η συνεργασία σας με τους εικονογράφους; Αφήνεστε στα χέρια τους ή «πλάθετε» την εικόνα στο μυαλό σας, καθώς γράφετε, και τους ζητάτε να την αποτυπώσουν;
Η εμπειρία μου από συνεργασία με εικονογράφους, είναι, ευτυχώς, πολύ μικρή. Και εξηγώ αμέσως γιατί ευτυχώς: Στα δύο παιδικά βιβλία που έχω μέχρι στιγμής εκδώσει έχω συνεργαστεί με μία και μόνη, την Αλεξία Λουγιάκη. Στο «Η Γαλάτεια και τα μυρμήγκια» την επέλεξε ο εκδότης (Πατάκης). Δεν την ήξερα. Δούλεψε με τόση αγάπη πάνω στο κείμενό μου, που, όταν είδα τα πρώτα σχέδια, όχι μόνο δεν είχα κανένα παράπονο, αλλά ήμουν απόλυτα κολακευμένος από το αποτέλεσμα. Ναι, είχα κάποια πράγματα στο μυαλό μου, εκείνη όμως έμοιαζε να τα προλαβαίνει δίχως να τα έχουμε συζητήσει. Όταν λοιπόν ήρθε η ώρα για τη μικρή μας «Ούμμα», ζήτησα από τον εκδότη (Forin Σταματόπουλος) να συνεργαστώ με την ίδια εικονογράφο. Για ακόμη μία φορα, η Αλεξία ζωγράφιζε σα να ήταν μέσα στο κεφάλι μου. Δεν προλάβαινα να σκεφτώ κάτι και εκείνη μου το έστελνε σε προσχέδιο, σα να είχαμε συνεννοηθεί. Πέρα λοιπόν από τη σχεδόν μεταφυσική συνεργασία μου με την Αλεξία, δεν έχω άλλη εμπειρία και, όσο περνά από το χέρι μου, δεν θέλω να αποκτήσω.
Τα τελευταία χρόνια διδάσκετε σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής. Τι συμβουλεύετε κάποιον που επιθυμεί να εκφραστεί δημιουργικά μέσα από τη συγγραφή; Τι χρειάζεται περισσότερο; Ταλέντο ή δουλειά;
Αυτή είναι από τις πρώτες ερωτήσεις που γίνονται νομοτελειακά σε κάθε καινούριο τμήμα, στο πρώτο κιόλας μάθημα, από κάθε ενδιαφερόμενο. Η απάντησή μου είναι πάντα σταθερή και είναι η εξής: Χρειάζεται 1% ταλέντο και 99% δουλειά. Το ταλέντο καλό είναι να υπάρχει, αλλά, από μόνο του δεν γεμίζει τις άδειες σελίδες. Η δουλειά, η πειθαρχία, η επανάληψη της διαδικασίας είναι αυτή που ολοκληρώνει ένα κείμενο.
Τι να περιμένουμε από εσάς στο μέλλον;
Ακούγεται απειλητικό, αλλά ΤΑ ΠΑΝΤΑ. Αυτό το διάστημα έχω μία πελώρια ανάγκη και λαχτάρα να δημιουργήσω νέες ιστορίες, παιδικές και μη. Γράφω συνεχώς και τις στιγμές που δεν το κάνω, περνάω από δεύτερη γραφή τα ήδη υπάρχοντα κείμενα που περιμένουν τη σειρά τους για να ταξιδέψουν προς το κοινό.
Ευχαριστούμε πολύ τον Αντώνη Κρύσιλα και του ευχόμαστε καλές δημιουργίες!
“Ούμμα, το κορίτσι που ζωγράφιζε με τη φωτιά“
Συγγραφέας: Αντώνης Κρύσιλας
Εικονογράφηση: Αλεξία Λουγιάκη
ISBN: 978-618-83795-4-1
Εκδόσεις: Forin Σταματόπουλος IKE
Δ/νση: Σόλωνος 71, 10679, Αθήνα
Τηλ. 210/3387566
Για παραγγελίες, μπορείτε να επισκεφτείτε το ηλεκτρονικό κατάστημα του Forin.gr εδώ.
